Voorgeschiedenis
Op 2 september was het 100 jaar geleden dat Tjeerd de Jong, gepensioneerd veehouder te Westermeer onder Joure, mede in naam van zijn overleden broer Reinder de Jong, een studieleen stichtte. Dat deed hij met inbreng van zijn al zijn bezittingen, hun boerderij en een bescheiden kapitaal. De broers waren kinderloos en met het Leen wilden zij de scholing en studie ondersteunen van hun neven, nichten en nazaten, afstammend van hun grootouders Herre Tjeerds Rinia *1754 en Reinskje Sybrands van der Sluys *1763, eigenerfden te Cornwerd.
Symposion/Webinar
Op 2 oktober werd dit eeuwfeest gevierd met een symposion in het Fries Scheepvaart Museum (FSM). Het was tevens online te volgen als webinar, waardoor het groeiend aantal ‘leengerechtigden’ wereldwijd verspreid is geraakt, met name Brazilië, op afstand mee kon doen. Voor deze feestelijk bijeenkomst is als locatie het FSM gekozen. De huizen aan het Kleinzand waarin het museum gevestigd werd, werden deels ooit bewoond door voorzaten van de huidige leengerechtigden uit de families ten Cate (Sneek), Halbertsma (Sneek) en Kingma (Makkum).
Via deze link is het symposion terug te kijken: [link volgt binnenkort]
Het welkomstwoord van de voorzitter:
Het afsluitende woord van de secretaris:
Boek
Op het symposion – o.l.v. presentator Anne Jan Toornstra – wordt VU-historicus Floris van Berckel Smit geïnterviewd over zijn onderzoek en boek dat recent verscheen: 100 jaar Stichting Gebroeders de Jong’s, 1921-2021. Het is bepaald géén klassiek jubileumboek, maar een beschrijving van zijn onderzoek naar ontwikkeling en functioneren van een Fries Leen, zijn bestuurscultuur en governance in een veranderend Nederland, waar deze vorm van particuliere studiefinanciering. Er werden in de eerste eeuw ruim 250 studietoelagen, zogenaamde pensies, verstrekt.
Het boek als PDF:
Pensies
De stichting keert geldbedragen uit, pensies, aan afstammelingen van Herre Rinia en Reinskje van der Sluis die een opleiding volgen, aan het promoveren zijn of anderszins in educatieve zin een prestatie willen leveren.
Afstammelingen die menen in aanmerking te komen voor een pensie moeten een volledig ingevuld sollicitatieformulier indienen bij de secretaris van de stichting. Het formulier is uitsluitend op het afgeschermde deel van deze site beschikbaar voor afstammelingen vanaf het moment dat een sollicitatieronde is gestart. Sollicitaties naar een pensie ingediend buiten een sollicitatieperiode worden door het bestuur afzonderlijk behandeld. Of men afstammeling is wordt onder andere geverifieerd met behulp van de stamboom die door de stichting wordt beheerd. Toekenning van een pensie vindt plaats na een positief besluit daartoe genomen door het bestuur van de stichting.
Wetenschappers en musici ontvingen pensies
Ook ontvangers van pensies kwamen aan het woord. De Groninger hoogleraar Tjalling Halbertsma werd geïnterviewd over wat zijn pensies voor hem persoonlijk betekenden bij het schrijven van zijn proefschrift over de resten van de christelijke cultuur in Binnen-Mogolië. Anderen, die optreden zijn de musici Rosina Fabius, Dieuwke Mink van der Molen en Ellie Nimerowski, die pensies ontvingen voor hun conservatoriumstudies. De oudst levende pensie-ontvanger, kernfysicus Jan van Erp* 1929, nu wonend in Chicago, is online aanwezig. In de moeilijke naoorlogse jaren was hij de enige pensie-ontvanger van het Leen. Deze maakten voor hem het verschil tussen wel en niet kunnen studeren, zegt hij in het boek van Floris van Berckel Smit.
